OLAC Record
oai:paradisec.org.au:KK1-0794

Metadata
Title:Matsan ma hte hkawhkam (The snail girl) with English translation
Access Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), M. Hkawn Ra (speaker), 2017. Matsan ma hte hkawhkam (The snail girl) with English translation. MPEG/X-WAV/XML. KK1-0794 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e4b286a9d
Contributor (compiler):Keita Kurabe
Contributor (depositor):Keita Kurabe
Contributor (speaker):M. Hkawn Ra
Coverage (Box):northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):MM
Date (W3CDTF):2017-02-11
Date Created (W3CDTF):2017-02-11
Description:Translation (Rita Seng Mai) The story I'm going to tell you is about a king and a poor. Once in a village, there was a penniless boy. And there was a prince too. The prince usually bullied the poor. Whenever they went fishing, the poor threw his fishing net behind the prince. One day, there didn't catch any fish in his net. There was only a spiral snail. Since he couldn't catch any fish, he didn't have any money to spend. The next day, he found that spiral snail in his net again. So, he took it home and put it in a pot. Then, he went to the field to work. Surprisingly, he saw a set of rice with meals on the dining table when he came back home. There was no one to prepare meals for him. So, he was surprised. But he ate those meals. The next day when he came back from his work, he found there was a delicious meal for him at home. He wondered, "Who cooked these for me? Who might be?" He decided to catch the person who cooks for him. So, one morning, he pretended as if he was going to work and got out of his house. And he was hiding behind the door. When it was time to cook dinner, the snail turned into a beautiful girl and started cooking. He witnessed it all. He quickly got out from the back of the door and held her tight. He told her, "You can't change into the snail anymore!" Since he told her like that, she couldn't turn into the spiral snail anymore. She had to live her life as a human. The poor boy fell in love with the girl because she was so beautiful. He wanted to take her everywhere he went. But he was afraid that every man would love her. So, he drew a picture of her and took it to the field where he worked. He drew her picture on paper and posted it in front of him. When he looked at her picture, he could finish the work quickly. He adored her so much. He wanted to work hard more when he looked at her picture. One morning, he told her, "Don't go anywhere today. Just stay at home." He was scared if a prince saw her. He was afraid that the prince would take her as a wife. He said sadly, "Don't go anywhere. Just stay at home." Then, he went to the field to plow. While he was working on the field, the wind was blowing hard. The wind was blowing hard and it made his wife's picture fly away. He followed after it. It landed in the king's compound. So, he just went back home sadly. Meanwhile, the king walked around his compound and saw the girl's picture. The king was interested in her and murmured, "Who is it? She is so beautiful. How comes there exists a gorgeous lady on this earth?" So, he ordered his servants to find the girl. He ordered them, "Look at this picture carefully. If you find someone who looks like the girl from this picture, bring her to me." No matter how hard the servants tried to find her, they couldn't find her. The king thought, "This beautiful lady might be from the west." So, he sent his servants to the west to find her. He told them, "When you see this girl, bring her to me definitely." The servants were searching for the girl at the rich's houses first. But they couldn't find her. So, they reported to the king, "We couldn't find her anywhere." Then, the king told them, "This time, find her in the houses that look like a kitchen." The servants were searching for her, but they couldn't find her. Then, the king ordered them to find her in the houses that looked like toilets. No matter how hard they tried to find her, they couldn't find her. They told the king, "My king, the girl might not be from the west." The king told them, "Then, find her in the houses that look like chicken coops." So, they started searching for her in those kinds of houses. In the end, they found the beautiful girl in a house that looked like a chicken coop. They took her to the king. At that moment, the poor boy was working on his farm. He didn't get back home yet. The girl told the servants, "If you are going to take me somewhere, wait a moment, please. There is a man who adores and loves me so much. I want to meet him first before I go." The servants were waiting there. At that time, the poor boy arrived home. The girl told him, "They are going to take me somewhere. After seven days, you come to me. Bring seven different kinds of feathers and wear them on your body. Don't forget to come to me." After that, she went to the king from the east country with the servants. The servants took her to their king. The king loved her as soon as he saw her. So, he planned to marry her after seven days. He decided to marry her royally. On the seventh day, the poor boy prepared seven different kinds of feathers and wore them on his body. And he went to the wedding. Before he got into the royal compound, he had to wait outside the gate for a while. He was preparing to get into the compound as soon as the gate opened. Meanwhile, the king invited many wealthy gentlemen and royal families to celebrate his wedding. When the gate opened, he quickly went into the royal compound. When he arrived there, the king was about to take the bride's hand. Surprisingly, the bride turned into the spiral snail that she was before. The poor boy witnessed everything. Then, he quickly ran towards there and picked the snail up. When he picked it up, it turned into the beautiful lady again. The king was surprised to see that thing. He thought, "This beautiful lady turns into a snail when I touch her. But it turns into the lady again when the poor boy touches her. She turns into the gorgeous lady when the poor boy who can't even afford to nice clothes touches her. How can this happen!? If I can marry her, I will wear that cloth made of feather." Then, he gave his wealth and throne to the boy. And he took the poor boy's cloth. The king decided to change his life with the poor boy's life. He thought that the beautiful lady would marry him, so he happily changed his life with the poor's. He wore the feathers and walked around the royal compound. At that time, the servants saw the man with a feather cloth and said, "A crazy man is walking inside the royal compound!" And they killed him. The poor boy became the king, but the king was killed mistakenly. The public agreed with each other because they thought the boy should be the king. They said, "He deserves to be the king. He deserves to marry this gorgeous lady." The boy and the beautiful girl got married, and the public gave their blessings. Since then, the new king and the queen ruled the country to be pleasant. This is the end of the story. Transcription (La Ring) Matsan ma hte hkaw hkam wa a lam ngu ai hpe hkai na. Moi shawng de da grai matsan ai matsan kasha langai mi nga ai da. Shi gaw e dai hkaw hkam kasha ni hkaw hkam wa hkaw hkam kasha langai mi mung nga ai da. Shan yen lahkawng gaw shan yen lahkawng gaw grai shingjawng ai da raitim mung hkaw hkam kasha gaw galoi tim mung hkaw hkam ni gaw grai rai dum na she matsan ma hpe e hkrai hkrai dang sha ai da. Raitim mung matsan kasha gaw shanhte na hpang kaw sha nga ai da. Shanhte hkaw hkam amyu ni gaw shanhte ni gaw tingraw ja tim mung wo shawng de ja hka baw de ja kau da. Dai matsan ma gaw hpang kaw sha ja ja re da. Dan rai na lani mi na gaw da matsan kasha tingraw ja da ai kaw wa nga langai mi mung nlu ai da. Ayan na dai tingraw kaw gaw matsan ma ja da ai tingraw kaw gaw hkinru langai langai sha galoi mung rawng ai da. Dai shaloi shi gaw grai myit ru ai. Nga mung nlu jang gaw nga mung nlu dut sha gumhpraw mung nlu je hte je matsan ai da. Raitim mung shi gaw hkinru langai mi sha rawng rawng re ai da. Dai shaloi gaw da hkinru dai gaw shi lani mi na gaw tingraw kaw hkinru dai bai rawng re shaloi gaw shi gaw hkinru dai hpe e hta wa na she shi na yam bu hka yam bu kaw wa tsing da ai da. Hkinru dai hpe hta wa na hka yam bu kaw wa tsing da re shaloi gaw shi gaw tingraw ja ngut jang hkauna bai htu sa mat wa wa re ai da. Hkauna galaw sha sa mat wa wa rai jang she shi gaw shana de wa yang wa she shawoi hkan e shi hpe shat shadu da ya ai mung kadai nnga ai da. Shana de wa jang shat shadu da ya zeng shat sha na matu jin grim sha di da ya ya rai na hku nga. Dan jang shi gaw grai mau ai da. Hpang shani bai shi gaw hkauna htu bai sa mat sai da shana de wa yang shat sha na matu hkrak rai bai shadu da rai yang shi gaw "Ngai hpe shat sa shadu da ya ya re ai kadai re i kadai re i" nga na grai mau ai da. Lani ma na gaw shi gaw hkauna sa wa sai ngu masu nna e hkauna sa sai ngu na she tinghpye ni hta hpye nna she sa mat wa rai na shi gaw chyinghka lam jut kaw makoi taw nga ai da. Shana de shat shadu ten du ai hte wa dai shi hta bang tawn da ai di bu kaw na hkinru kaw na wa mi she mahkawn grai tsawm ai le wa na wa she shat rawt shadu taw nga ai da. Dai shaloi gaw shi gaw kalang ta shingdu hku na sa na mahkawn dai hpe gaw sa manat kau sai da. "Nang di bu kata de nmai shang wa sai" ngu na sa manat ai hte dai di bu de shang mat wa wa re mahkawn dai gaw shinggyim masha ni hkra kau sai re majaw shi gaw dai hkinru bai nmai tai mat di bu de bai nmai shang mat rai na shi gaw e masha tai mat sai da dai shaloi gaw shi gaw. Dai shi hte rau nga ai dai di bu kaw na hkinru kaw na tai wa ai mahkawn hpe gaw grai tsawm ai majaw grai tsawm dum na grai ma tsawra ai da. Shi gara kaw du yang gara kaw woi sa mayu ai da raitim mung shi grai tsawm dum na grai tsawra ai num re majaw gaw shi gaw hkauna pa de gaw n-gwi woi sa ai hku rai nga. N-gwi woi sa rai na she shi gaw dai num sha na sumla hpe sha she atsawm sha hkrang pan soi la di na she wan n-ga hte e mai sau pa kaw e hkrang pan soi la di na shi gaw shi hkauna galaw sa ai pa de e shi lama na ndai hku htai wa sana nga jang wo shawng kaw sumla ning di shakap da na grai lawan htai wa na dai sumla wa yu la la re ai da. Ya wora de bai htai sana nga jang wora de shawng de bai sumla dai wa shakap da shingna duk kaw wa tsat da di na shi gaw hkauna htai ai hpe mung grai shakut shaja na htai ai da. Shi gaw num dai hpe grai ma tsawm dum grai ma tsawra re majaw she dai hku htai rai na galaw sha na nga nga re shaloi she lahpawt mi na gaw shi gaw dai shi hte rau nga ai num dai hpe gaw "Nang nta kaw sha nga u yaw kade hkum hkawm yaw" masha ni mu yang mung grai tsawm ai re majaw gaw woi la kau ya na mung tsang hkaw hkam kasha ni bai mu jang grai tsawm ai grai tsawra na zawn re num mahkawn re majaw woi la kau ya na hpe tsang rai na she shi gaw grai myit npyaw let "Daini gaw nang gara de hkum sa yaw nta kaw sha nga yaw" ngu na she sha tawn kau da na she shi gaw shi na sumla sha soi hpai rai na hkauna htai sa mat wa ai da. Shi hkauna aging htai taw nga yang wa mi she nbung laru kaba nbung grai ja ai nbung kaba langai mi wa ai da. Nbung kaba langai mi wa rai na she nbung dai gaw htaw shanhte nga ai gaw sinna maga nga yang nbung dai gaw sinpraw maga de wa ai da. Dai sinpra maga de wa rai yang she shi hkauna htai wa na shawng de tsat tawn da ai shi na madu jan ngu na dai num mahkawn na sumla gaw poi mat wa sai da lu. Gara de poi mat wa ai mung nmu kau poi mat wa rai na she shi gaw dai sumla hpe poi mat wa ai hpe sha hkan yu rai yang wa htaw sinpraw maga de nga ai hkaw hkam wang de wa poi hkrat mat na hku rai nga. Dai she hkaw hkam wa gaw dai hkaw hkam wang de poi hkrat mat rai yang shi kaw e sumla mung nnga mat sai da. Shi gaw dai shana de gaw hkye hkye rai na wa yang gaw hkaw hkam wang kaw wa poi hkrat ai da. Dai shaloi she hkaw hkam wang kaw hkrat rai hkaw hkam wa gaw da shi na hkaw hkam wang ning re makau nta htungwung hpe ning rai hkan gawan dat yu yang wa grai tsawm ai sumla dai wa hkra rai taw ai da. Shi gaw ning di hta yu yang she "Yi grai tsawm ai sumla ndai gaw kade sumla wa re i. Ndai mungdan kaw e ndai ram tsawm ai num mahkawn wa nga sahka i" nga sahka i nga na she shi mungdan sinpraw mungdan maga kaw na mahkawn nga manga ni yawng hpe e jep jep jep "Ndai ram tsawm ai num hte bung jang ndai hkaw hkam wang de woi wa" ngu na she dai sumla jahpai dat na hkan tam shangun ai da. Dai shanhte mungdan kaw na ni yawng hpe hkan tam shangun yang kade tam tim nmu ai da. Dai shaloi gaw "Nde tsawm ai num gaw ndai anhte a sinna maga de she nga sana re" ngu na she dai sinna maga de bai shi ali ama ni hpe dat nna she "Ndai num hte e ndai mahkawn hte bung bung re mu jang woi nan woi wa" ngu na dai sinna mungdan maga de mung bai hkan tam shangun sai da. Mung ting hkan tam shangun yang nnan e gaw dai shi na ali ama ni gaw nta hkrak hkrak tsawm tsawm re nta kaw shawng tam ai da. Nta kaw shawng tam tam tam tam rai yang kade tam tim nmu na she "Hkaw hkam wa e tam ngut sai nmu ai" ngu jang "Ya gaw nta kaja zawn re kaw hkum tam shat gawk zawn re nta kaw bai tam" ngu bai tsun ai da. Shat gawk hte bung ai nta yawng kaw tam ai da lu shani shana ali ama dat na tam she tam timung dai shat gawk zawn shan re nta kaw tam tim nmu ai da. "Bai ya gaw mam dum zawn re kaw bai tam" ngu bai tsun ai da. Shaloi gaw mam dum zawn re nga ai kaw bai tam sai da lu tam she tam tam she tam tim nmu ai da. "Mam dum zawn san re kaw tim nmu ai hkaw hkam wa e ndai ram tsawm ai num gaw sinpraw mungdan de da sinna mungdan de da nnga sai" ngu tsun ai da. Dai shaloi gaw hkaw hkam wa gaw da dai shaloi gaw "Ulawng zawn sha re nta kaw bai hkan tam" ngu tsun ai da. Dai shaloi gaw ulawng zawn san ai nta hkan bai hkan tam sai da lu. Shanhte ni gaw shani shana tam hkrai tam ulawng zawn san ai nta langai mi nga langai mi tam langai mi mu langai mi tam rai yang grai byak byak re ulawng zawn san ai nta kaw she dai grai tsawm ai num dai gaw rawng taw na hku nga. Dai shaloi she dai num dai hpe gaw hkaw hkam wa a ali ama ni gaw woi mat wa na hkyen sai da. Dai shaloi gaw dai matsan ma gaw hkauna galaw de na pru wa re shaloi dai matsan ma gaw hkauna galaw kaw na pyi ndu wa shi ai shaloi dai hkaw hkam ni woi mat wa na hkyen ai num gaw tsun ai da. "Ngai hpe e woi mat wa jang jahkring mi naw la ya rit. Ngai hpe grai tsawra ai masha langai mi nga ai dai wa hte naw hkrum shaga kau da na" ngu tsun ai da. Dai shaloi she e dai hkaw hkam wa na ali ama ni gaw la taw nga re shaloi she hkauna galaw sha ai dai matsan ma gaw wa ai da. Dai shaloi she dai hkinru num mahhkawn gaw shi hpe htet kau da ai da. "E nang ngai kaw e ndai kaw na ya woi mat wa ai kaw na sanit ya sanit na nga na ai hpang e ngai hpang de hkan nang wa rit yaw. U mun myu sanit gali la na nang ngai hpang de hkan nang wa rit yaw" ngu na she dai hkinru num gaw da htet kau da ai da. "U mun myu sanit hkum ting na hkum ting chywi gali lang nna e hkan nang wa rit yaw" ngu na htet kau da ai. Dai shaloi gaw shi gaw dai hkaw hkam wa na ali ama ni hte e hkaw hkam wa wo sinpraw mungdan na hkaw hkam mung de hkan nang mat wa sai da. Hkan nang mat wa re shaloi e dai shi na hkaw hkam wa na ali ama ni kaw hkan nang mat wa rai woi mat mat wa sai da. Shi hpe woi mat wa na hkaw hkam wang kaw wa du re shaloi gaw hkaw hkam wa gaw shi hpe grai tsawm dum ai. Grai tsawm dum na sanit ya sanit na nga shi hpe woi da na ai hpang e hkaw hkam wa gaw shi hpe hkungran la na hkyen ai da. Shi gaw hkaw hkam wa hkungran la na hkyen rai na grai hkyik hkam ai hku hkungran la na hkyen ai da. Dai shaloi sanit ya sanit na nga na ai hte dai matsan ma jahkrai ma wa mung u mun myu sanit hpe e galaw nna baw de da lagaw de da yawng hkra buhpun palawng galaw nna hpun nna shi gaw lung wa na hkyen sai da. Dai shaloi gaw dai hkaw hkam wang kaw shang lu na matu gaw chyinghka gaw minute mi kaw dem dem rai la kau ai da. Shi gaw u mun myu sanit mung hpun da di na hkaw hkam wang na chyinghka lam kaw wa lagyim tsap nga sai da. Hpaw dat ai hte gat shang wa na matu wa lagyim tsap nga. Wora hkaw hkam wang kata de gaw dai shi grai tsawm dum ai num shi madu jan hpe e hkungran la kau ya na matu kwi grai hkyik hkam ai hkaw hkam wora mung na hkaw hkam le ra mung na hkaw hkam, hkaw hkam hkaw hkam yawng hpe shaga na she grai hkyik hkam ai hku hkungran la na matu poi kaba galaw taw nga sai da. Dai shaloi gaw shi gaw chyinghka kachyi mi lap rai hpaw dat ai hte kalang ta jing hkyen shang mat na she shi gaw dai hkungran poi dai kaw e sa wa sai da. Dai shaloi wa she hkaw hkam dai shanhte hkaw hkam dai ten hta na hkaw hkam ni hpe hkungran na matu hkaw hkam num dai hpe hkaw hkam wa dai ta matut la hkyen ai hte dai hkaw hkam num dai gaw da um mi shi hpe lu hta la ai tingraw kaw na lu hta la ai zawn zawn hkinru kasha sha bai tai mat sai da. Dai shaloi gaw dai hkaw hkam wang kata de lagyim shang na wo jut kaw na wa lagyim yu taw nga ai la kasha gaw hkinru tai mat ai hte shi gaw mi shi ma hta wa ai shaloi ma hkinru sha rai jang gaw ya bai hkaw hkam wa hkungran la na hkyen ai hte hkinru tai mat ai majaw shi gaw kajawng di na she kagat pru wa na dai hkaw hkam ni na poi kaba de shawng de kagat shang wa na she dai hkinru hpe bai shi gaw akajawng kaja hta jum kau dat ai hku nga shi gaw. Dai shaloi she dai la ning di hta jum kau dat ai mi yat kaw na matsan ma hta jum kau dat ai hte gaw hkinru tai na taw taw nga sai hkinru dai hpe matsan ma sa hta jum dat ai wa dai hkinru dai wa akajawng sha mi yat na zawn rai grai tsawm ai mahkawn bai tai mat ai da. Dai shaloi gaw hkaw hkam wa gaw mau sai da "Ga ngai daram hkyik hkam na arawng sadang lu ai wa hkungran la na hkyen yang gaw hkinru tai mat na ndan re buhpun palawng pyi nchye hpun buhpun palawng pyi nlu na u mun sha hpun na u mun sha chywi hpun na sa wa ai matsan shayen re anya tara wa bai sa jum dat yang gaw mahkawn tsawm bai tai wa ai gaw kaning re wa rai ta. Dai majaw gaw ndan re u mun chywi hpun yang gaw shi tsawra na she shi hkap la na tsawra na she rai yang gaw shi hkaw hkam jan tai na she rai yang gaw ngai mung u mun hpun na nga mat sana" ngu na she dai matsan ma na u mun palawng dai gaw shi raw hpun shi na hkaw hkam aya gaw shi matsan ma hpe raw jahpun kau rai na shi gaw grai ra na hku rai nga dan rai na shi gaw arawng sang pyi galai hkat kau rai na nga taw rai na shi gaw dai u mun hpun da nna hkinru gaw mahkawn bai tai wa shadu na she shi gaw dai u mun hpun la na "Gai rai sai" ngu na she hkaw hkam wang hpe e hkaw hkam wang hpe e ning rai shinggrup kayin taw nga yang shi a ali ama ni gaw mi yat u mun hpun na shang wa ai matsan ma gaw wa gyem taw nga re nga shi gaw nhkawm ai sha wa gyem taw nga. Dai u mun hpun na hkaw hkam wa gaw ning rai kawai hkawm ai shaloi she shi ali ama ni shi hpe zawng taw ai ni "Yi wora kaw u mun chywi hpun na kaning san re la wa kangawng hkawm taw nga kun dinghkrang hkawm taw nga kun" nga na gap shingte sat kau ai da. Dai matsan ma gaw hkaw hkam hkying hte rai na shi na shatsap ai shara kaw wa tsap rai na hkaw hkam wa gaw kaja wa sha hkaw hkam wa gaw u mun hpun let dai kaw e masha ni gap shingte hkrum na si mat wa ai da. Si mat ai hpang dai kaw nga ai ali ama ni hte e hkaw hkam mung kaw nga ai mung masha ni gaw "Aw kaja nan sha ndai num mahkawn a hkaw hkam wa tai ging ai gaw num mahkawn a madu wa tai ging nna hkaw hkam aya hpe hkam la ging ai gaw ndai matsan ma ndai wa re ai" ngu na shi hpe e mi hkaw hkam wa jahpun kau da ya ai hkaw hkam hkying hte raw shi hpe hkaw hkam aya mung jaw kau rai na grai hkrak ai hku shan lahkawng hpe dai kaw e hkungran poi kaba galaw ya nna hkaw hkam aya ma hkra jaw kau nna mungdan hpe grai pyaw hkra up hkang mat ai da. Maumwi gaw ndai kaw htum sai. . Language as given: Jinghpaw
Format:Digitised: no Media: Audio
Identifier:KK1-0794
Identifier (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0794
Language:Kachin
Language (ISO639):kac
Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:Kachin language
Subject (ISO639):kac
Subject (OLAC):language_documentation
text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0794/KK1-0794-A.mp3
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0794/KK1-0794-A.wav
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0794/KK1-0794-A.eaf
Type (DCMI):Sound
Type (OLAC):primary_text

OLAC Info

Archive:  Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:  http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:  OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:  Pre-generated XML file

OAI Info

OaiIdentifier:  oai:paradisec.org.au:KK1-0794
DateStamp:  2022-06-06
GetRecord:  OAI-PMH request for simple DC format

Search Info

Citation: Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); M. Hkawn Ra (speaker). 2017. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms: area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics

Inferred Metadata

Country: Myanmar
Area: Asia


http://www.language-archives.org/item.php/oai:paradisec.org.au:KK1-0794
Up-to-date as of: Fri Sep 29 1:56:10 EDT 2023